تحلیل جامع بازار لیزینگ و فرصت‌های سرمایه‌گذاری
بازار اصلی لیزینگ در ایران شامل خودرو و همچنین اقلام کوچک و متوسط در بخش های خانوار و بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط بوده و در موارد نادری نیز لیزینگ اقلام بزرگ برای شرکت های صنعتی انجام شده است. بازیگران اصلی در بازار لیزینگ ایران، شرکت‌های وابسته به بانک ها و تولیدکننده ها می باشند. بانک محور بودن صنعت لیزینگ در کشور چه از لحاظ ساختاری، قوانین و مقررات و چه از لحاظ تأمین منابع مالی کاملاً مشهود است.
بازار لیزینگ را می توان برحسب محصولات و مشتریان طبقه بندی نمود. بر اساس تجارب جهانی، صنعت لیزینگ در چهار زمینه اقلام خرد، کوچک، متوسط و بزرگ فعال است. در کشورهای پیشرفته گستره فعالیت های لیزینگ معطوف به اقلام متوسط و بزرگ در بخش‌های خانوار، بنگاه های اقتصادی و سازمان های دولتی است. درکشورهای کمتر توسعه یافته، تمرکز فعالیت های لیزینگ معطوف به اقلام خرد، کوچک و متوسط برای خانوارها و بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط است.
بازار اصلی لیزینگ در ایران شامل اقلام کوچک و متوسط در بخش خانوار و بنگاه های اقتصادی کوچک و متوسط است و در موارد نادری نیز لیزینگ اقلام بزرگ برای شرکت های صنعتی انجام شده است. برآورد می شود بیش از ۲۵ درصد عملیات لیزینگ به خودروی سواری و ۴۰ درصد به خودرو کار اختصاص یافته است.
در ایران همانند بسیاری از اقتصادهای نوظهور، به نظر می رسد بازار لیزینگ مصرف کنندگان نقطه مناسبی برای شروع حرکت و معرفی صنعت لیزینگ باشد. شکل گیری این بازار متأثر از شرایط زیر است:
بانک های دولتی عموماً به دلیل سیستم سهمیه بندی تسهیلات بین بخش های اقتصادی نمی توانند تقاضای گسترده خانوارها برای تحصیل خودرو، کالاهای بادوام و مسکن را تأمین کنند؛ لذا تأمین مالی مصرف کنندگان، بازار بسیار مناسبی برای بانک های خصوصی، مؤسسات مالی و اعتباری و شرکت های لیزینگ می باشد و توسعه فعالیت های هر سه گروه عمدتاً از طریق این بازار میسر شده است.
سیاست های دولت در سالهای گذشته چرخشی در تخصیص منابع بانک های دولتی ایجاد کرده است و در واقع بخشی از منابع که صرف تأمین مالی تجاری و شرکتی می شد، به تأمین مالی مصرف کنندگان اختصاص یافته است. به عبارت دیگر، بانک های دولتی رقیب بانک‌های خصوصی و شرکت های لیزینگ در این بازار شده اند. با این وجود شرکت های لیزینگ می توانند به عنوان کانال های توزیع تسهیلات بانک های دولتی عمل کنند و از این طریق باعث صرفه جویی در هزینه های اداری و تشکیلاتی و نیز کاهش ریسک اعتباری و مطالبات معوق بانک ها گردند.
فزونی تقاضای تأمین مالی مصرف کنندگان نسبت به ظرفیت و توانایی بانک ها و مؤسسات مالی، زمینه را برای حفظ و گسترش سهم لیزینگ ها فراهم خواهد کرد و بیشترین حجم عملیات لیزینگ به این بازار اختصاص خواهد داشت.
